Ο ελληνικός τουρισμός έχει κατακτήσει τα τελευταία χρόνια μια εντυπωσιακή θέση στον παγκόσμιο χάρτη, με τα νησιά, τον ήλιο και τη θάλασσα να αποτελούν το πιο αναγνωρίσιμο σήμα κατατεθέν του. Πίσω όμως από αυτή τη λαμπερή βιτρίνα, κρύβεται ένα κενό: η αδυναμία της χώρας να αναπτύξει ουσιαστικά τον χειμερινό και τον εναλλακτικό τουρισμό, που θα μπορούσαν να στηρίξουν τις τοπικές κοινωνίες της ενδοχώρας και να επεκτείνουν την τουριστική περίοδο σε όλη τη διάρκεια του έτους.
Η Ελλάδα έχει πλέον καθιερωθεί στις κορυφαίες επιλογές των Ευρωπαίων ταξιδιωτών για το καλοκαίρι, ωστόσο η τουριστική της εξάρτηση από τους μήνες αιχμής δημιουργεί ανισορροπίες. Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» έχει οδηγήσει σε υψηλή συγκέντρωση επισκεπτών σε περιορισμένο χρονικό διάστημα, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια ανεκμετάλλευτα για τις υπόλοιπες εποχές.
Οι χαμένες ευκαιρίες του χειμερινού τουρισμού
Παρότι η χώρα διαθέτει δεκάδες ορεινούς και ημιορεινούς προορισμούς, με χιονοδρομικά κέντρα, μονοπάτια, λίμνες και πολιτιστικά αξιοθέατα, η αξιοποίησή τους παραμένει αποσπασματική. Οι εγκαταστάσεις συχνά λειτουργούν εποχικά, η πρόσβαση είναι περιορισμένη, ενώ λείπει μια ενιαία στρατηγική ανάπτυξης εμπειριών για τον ταξιδιώτη του χειμώνα, από το mountain bike και την πεζοπορία έως τον αγροτουρισμό και την ευεξία.
Οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί tour operators επιβεβαιώνουν το πρόβλημα. Όπως αναφέρουν εκπρόσωποί τους, η Ελλάδα απουσιάζει από τα περισσότερα χειμερινά πακέτα που προσφέρουν στους πελάτες τους, σε αντίθεση με προορισμούς όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία ή η Τουρκία, που έχουν επενδύσει σε δραστηριότητες εκτός θερινής περιόδου.
Η TUI ζητεί «επανεκκίνηση» στρατηγικής
Σε πρόσφατες δηλώσεις του στην Κρήτη, ο CEO της TUI, Sebastian Ebel, τόνισε ότι η Ελλάδα έχει «όλα τα συστατικά για να πρωταγωνιστήσει και τον χειμώνα», αρκεί να υπάρξει σωστός σχεδιασμός. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «για να επεκτείνεις τη σεζόν, πρέπει να δώσεις κίνητρο στους επισκέπτες να έρθουν», προτείνοντας δράσεις όπως αθλητικές διοργανώσεις, πολιτιστικά φεστιβάλ, καρναβάλια, ποδηλατικούς γύρους και μαραθωνίους.
Παράλληλα, κάλεσε την τοπική αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις να συνεργαστούν, ώστε να διασφαλιστεί η χειμερινή λειτουργία των ξενοδοχείων, η συνδεσιμότητα με πτήσεις, αλλά και η προβολή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος εκδηλώσεων. Η TUI σκοπεύει να ενσωματώσει αυτές τις δράσεις στην πλατφόρμα TUI Musement, που απευθύνεται σε εκατομμύρια χρήστες διεθνώς.
Οι προϋποθέσεις για αλλαγή πορείας
Η μετάβαση προς έναν τουρισμό 10 ή και 12 μηνών δεν είναι απλώς επιθυμητή, είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα του κλάδου. Η διεύρυνση της περιόδου και η ανάπτυξη προορισμών στην ηπειρωτική Ελλάδα μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την οικονομική ισορροπία, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να περιορίσουν την εποχικότητα.
Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές. Η αεροπορική συνδεσιμότητα τον χειμώνα είναι περιορισμένη, ενώ πολλά ξενοδοχεία δεν διαθέτουν τις υποδομές (θέρμανση, θερμαινόμενες πισίνες, kids clubs, αίθουσες εκδηλώσεων) για να λειτουργούν ομαλά εκτός καλοκαιριού. Ο κ. Ebel υπενθύμισε ότι χώρες όπως η Αίγυπτος στηρίζουν έμπρακτα τους tour operators, επιδοτώντας χειμερινές πτήσεις έως ότου αυτές αποκτήσουν βιωσιμότητα, ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να ακολουθήσει και η Ελλάδα.
Μια νέα στρατηγική για βιώσιμο τουρισμό
Η επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στο marketing. Χρειάζεται πραγματικό προϊόν με επενδύσεις σε εναλλακτικές δραστηριότητες, ανάδειξη τοπικών πολιτιστικών και φυσικών πόρων, αλλά και εκπαίδευση των ανθρώπων του τουρισμού. Η ενίσχυση των ορεινών, αγροτουριστικών και θεματικών εμπειριών μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε προορισμό τεσσάρων εποχών.
Το στοίχημα είναι σαφές: από μια χώρα που «ζει από το καλοκαίρι», να περάσουμε σε μια χώρα που «ζει από τον τουρισμό όλο τον χρόνο».
